Αγοραστική δύναμη

Οι μετρήσεις ΑΕΠ με την μέθοδο της ονομαστικής αξίας (nominal) δίνoυν αρκετά διαφορετική κατάταξη σε σχέση με την μέθοδο της ισοτιμίας αγοραστικής δύναμης (ppp). Και οι δύο είναι σωστές αλλά και οι δύο έχουν κάποιες αδυναμίες. Ανάλογα με το τι θέλουμε να δούμε κάποια είναι προτιμότερη αλλά σε γενικές γραμμές η μέθοδος της ισοτιμίας αγοραστικής δύναμης είναι πιο ακριβής. Αυτό δεν σημαίνει πως η μέθοδος της ονομαστικής αξίας είναι λάθος. Μάλιστα σε κάποιες περιπτώσεις είναι καταλληλότερη.

Ας υποθέσουμε πως οι ΗΠΑ παράγουν σε ετήσια βάση 1,000,000 κομμάτια από έναν συγκεκριμένο τύπο προσωπικού υπολογιστή (pc). Η Κίνα παράγει 1,500,000 κομμάτια από τον ίδιο υπολογιστή. Η τιμή του στις ΗΠΑ είναι 800 δολάρια και στην Κίνα είναι 2,500 γουάν δηλαδή 400 δολάρια. Η διαφορά τιμής υπάρχει όχι λόγω διαφοράς ποιότητας αλλά επιπέδου τιμών.

Και οι δύο υπολογιστές ο αμερικάνικος και ο κινεζικός έχουν τα ίδια τεχνικά χαρακτηριστικά. Όταν θα προσμετρηθεί η παραγωγή αυτού του τύπου υπολογιστών στο ΑΕΠ των δύο χωρών, για τις ΗΠΑ θα είναι 800,000,000 δολάρια ενώ για την Κίνα 600,000,000 δολάρια παρόλο που η Κίνα παράγει περισσότερους. Για να διορθωθεί αυτό, χρησιμοποιείται ένας δείκτης επιπέδου τιμών που έχει ως βάση το 1 (ή το 100%)για τις ΗΠΑ. Ο αριθμός της ονομαστικής αξίας του ΑΕΠ διαιρείται με αυτό τον δείκτη. Βγαίνει από ένα «καλάθι» προϊόντων και υπηρεσιών ως σταθμισμένος μέσος όρος τιμών. Ενδεικτικά οι δείκτες επιπέδου τιμών για διάφορες χώρες είναι:

Ισλανδία 1.28, Νορβηγία 1.25, Ελβετία 1.22, Αυστραλία 1.11, Ισραήλ 1.04, Βρετανία 0.93, Ιαπωνία 0.92, Γαλλία 0.91, Γερμανία 0.90, Ιταλία 0.82, Κορέα 0.78, Ισπανία 0.76, Κύπρος 0.74, Πορτογαλία 0.70, Ελλάδα 0.69, Σλοβενία 0.69, Εσθονία 0.65, Λίβανος 0.63, Λετονία 0.59, Τσεχία 0.58, Σλοβακία 0.58, Τζαμάικα 0.57, ΗΑΕ 0.57, Αργεντινή 0.57, Βραζιλία 0.55, Κατάρ 0.54, Κροατία 0.54, Λιθουανία 0.54, Κίνα 0.54, Πολωνία 0,49, Μεξικό 0.49, Νότιος Αφρική 0.44, Ρουμανία 0.44, Βουλγαρία 0.42, Σερβία 0.42, Σαουδική Αραβία 0.42, Ρωσία 0.41, Αλβανία 0.39.

Αν το δούμε από την πλευρά της κατανάλωσης, 1,000 ευρώ δεν αγοράζουν σε όλες τις χώρες την ίδια ποσότητα διαφόρων προϊόντων/υπηρεσιών. Ή αν το δούμε αντίστροφα, για να αγοράσει κανείς συγκεκριμένα προϊόντα/υπηρεσίες σε συγκεκριμένες ποσότητες χρειάζεται διαφορετικά ποσά σε κάθε χώρα. Έτσι μπορούμε να πούμε πως αν για να αγοράσει κανείς κάποια προϊόντα/υπηρεσίες στις ΗΠΑ χρειάζεται 1,000 ευρώ (ή δολάρια), τότε το ποσό αυτό είναι για:  

Ισλανδία 1,280, Νορβηγία 1,250, Ελβετία 1,220, Αυστραλία 1,110, Ισραήλ 1,040, Βρετανία 930, Ιαπωνία 920, Γαλλία 910, Γερμανία 900, Ιταλία 820, Κορέα 780, Ισπανία 760, Κύπρο 740, Πορτογαλία 700, Ελλάδα 690, Σλοβενία 690, Εσθονία 650, Λίβανο 630, Λετονία 590, Τσεχία 580, Σλοβακία 580, Τζαμάικα 570, ΗΑΕ 570, Αργεντινή 570, Βραζιλία 550, Κατάρ 540, Κροατία 540, Λιθουανία 540, Κίνα 540, Πολωνία 490, Μεξικό 490, Νότιο Αφρική 440, Ρουμανία 440, Βουλγαρία 420, Σερβία 420, Σαουδική Αραβία 420, Ρωσία 410, Αλβανία 390.

Βέβαια ο δείκτης είναι γενικός και προκύπτει ως μέσος όρος. Μπορεί να μην ισχύει για όλα τα προϊόντα/ υπηρεσίες. Δηλαδή πχ στην Ρωσία μπορεί να βρεθούν προϊόντα/υπηρεσίες που έχουν πιο ψηλές τιμές από την Ελλάδα, παρόλο που σε γενικές γραμμές το επίπεδο τιμών είναι χαμηλότερο. Ο δείκτης εν μέρει διαμορφώνεται από τις ισοτιμίες νομισμάτων.

Αν ήταν ο μοναδικός παράγοντας, όλες οι χώρες του ευρώ θα είχαν τον ίδιο δείκτη αγοραστικής δύναμης (επιπέδου τιμών), κάτι που προφανέστατα δεν συμβαίνει όπως φαίνεται στην παραπάνω λίστα. Ο δείκτης της Ελλάδας έχει πέσει λόγω της εσωτερικής υποτίμησης που έκαναν οι αλήτες Νεοταξίτες της τρόικας. Βέβαια λόγω της συμμετοχής στην ευρωζώνη συγκρατήθηκε. Αν είχαμε εθνικό νόμισμα θα βρισκόταν ο δείκτης χαμηλότερα.

Αυτό θα ήταν πολύ θετικό για την εγχώρια παραγωγή καθώς θα έκανε τις εισαγωγές ακριβές και τις εξαγωγές φθηνές. Δηλαδή θα υπήρχε αντικατάσταση των εισαγομένων από ελληνικά ή εισαγόμενα από χώρες με χαμηλότερο επίπεδο τιμών. Συνολικά την οικονομία την συμφέρει ενίσχυση των εγχώριων προϊόντων. Λόγω της ευρωπαϊκής πορείας (ευρωπαϊκής μ@λ@κίας) καταστράφηκε η ελληνική βιομηχανία και βιοτεχνία και ως αποτέλεσμα φτώχυνε η χώρα.

Να συμπληρώσω πως εμάς μας συμφέρει ως καταναλωτές να πηγαίνουμε διακοπές σε και να εισάγουμε από χώρες που έχουν πιο χαμηλό δείκτη. Μας συμφέρει ως παραγωγούς να εξάγουμε σε χώρες που έχουν ψηλότερο δείκτη γιατί τα προϊόντα μας είναι φθηνά. Όμως το πλεονέκτημα αυτά χάνεται εν μέρει ή ολοσχερώς από την χαμηλότερη παραγωγικότητα της ελληνικής βιομηχανίας/βιοτεχνίας. Επιπλέον έχει να συναγωνιστεί χώρες με ακόμα χαμηλότερο επίπεδο τιμών όπως η Κίνα που έχουν καλύτερη παραγωγικότητα από την ελληνική.

Νικόλαος