Έδρα Ανατολικής ΕΚ

Υπάρχει μεγάλο ενδιαφέρον από τους αναγνώστες για την έδρα της Ανατολικής ΕΚ (Ευρωπαϊκής Κοινοπολιτείας). Θέλουν να μάθουν που θα είναι και πως θα είναι. Η σωστή και σύντομη απάντηση είναι πως δεν ξέρουμε διότι θα το αποφασίσουν οι αρμόδιοι. Μπορούμε να δώσουμε όμως κάποιες πιθανές εναλλακτικές με βάση κάποια πιθανά κριτήρια που θα χρησιμοποιηθούν για την απόφαση.

Ένα κριτήριο είναι το γεωγραφικό. Θα πρέπει να βρίσκεται περίπου στην μέση της γεωγραφικής περιοχής του γκρουπ. Αν δούμε τον χάρτη, η χώρα που φαίνεται να βρίσκεται στην μέση είναι η Μολδαβία. Βέβαια δεν λαμβάνουμε υπόψη όλη την έκταση της Ρωσίας που φθάνει μέχρι τον Ειρηνικό Ωκεανό αλλά το δυτικό τμήμα της όπου βρίσκονται οι μεγάλες πόλεις, Μόσχα και Αγία Πετρούπολη.

Επίσης περίπου στην μέση βρίσκονται Ρουμανία, Ουγγαρία, Σλοβακία, Ουκρανία. Από τις πέντε χώρες, οι τρεις (Ρουμανία, Ουγγαρία, Σλοβακία) είναι μέλη της ΕΕ. Ίσως μετρήσει λίγο, όχι πολύ. Δεν έχει μόνο σημασία η γεωγραφική θέση της χώρας αλλά και της πόλης εντός της χώρας. Η Ουγγαρία και η Σλοβακία βρίσκονται στο ίδιο γεωγραφικό μήκος, στον Άξονα Ανατολής - Δύσης.

Όμως η Μπρατισλάβα βρίσκεται πολύ πιο δυτικά από την Βουδαπέστη, σχεδόν στα σύνορα με την Αυστρία. Ενώ η Μπρατισλάβα βρίσκεται προς την λάθος κατεύθυνση, Βελιγράδι και Οδησσός βρίσκονται προς την σωστή. Είναι κατά κάποιο τρόπο κοντά στο κέντρο της περιοχής του γκρουπ. Το Βελιγράδι είναι στα ανατολικά, κοντά στα σύνορα με την Ρουμανία ενώ η Οδησσός, στα δυτικά, κοντά στα σύνορα με την Υπερδνειστερία και την Μολδαβία. 

Βέβαια η Οδησσός δεν είναι η πρωτεύουσα αλλά η τρίτη σε πληθυσμό πόλη, με ένα εκατομμύριο κατοίκους, σαν την Θεσσαλονίκη. Είναι όμως μεγαλύτερη από το Κισινάου της Μολδαβίας που έχει πληθυσμό μισό εκατομμύριο. Πιθανώς να παίξει κάποιο ρόλο το μέγεθος της πόλης, με το μεγαλύτερο προτιμότερο. Οι Βρυξέλλες έχουν πληθυσμό ένα εκατομμύριο διακόσιες χιλιάδες και η Βουδαπέστη λίγο λιγότερο από δύο εκατομμύρια (1,750).

Το πλεονέκτημα της Οδησσού είναι η πολυεθνική ή πολυπολιτισμική ιστορία της. Είχε έντονο το ελληνικό στοιχείο. Βουδαπέστη, Κισινάου και Οδησσός βρίσκονται στο ίδιο γεωγραφικό πλάτος στον Άξονα Βορά - Νότου. Η Βουδαπέστη πέφτει κάπως δυτικά του κέντρου. Η Οδησσός είναι λίγο ανατολικότερα του Κισινάου. Οι δύο πόλεις βρίσκονται πολύ κοντά, περίπου στο ίδιο γεωγραφικό πλάτος και μήκος.

Η έδρα θα έχει σημαντικό συμβολικό χαρακτήρα. Επειδή το μοντέλο θα είναι αποκεντρωμένο, ουσιαστικά το μεγαλύτερο μέρος των εργασιών σε θέματα του γκρουπ, θα γίνονται στα παραρτήματα των οργάνων, στις διάφορες χώρες. Λόγω του συμβολικού χαρακτήρα, ιδανικά θα είναι μια ωραία πόλη. Οι απόψεις για το ποιες είναι οι ωραιότερες πόλεις της Ανατολικής Ευρώπης διαφέρουν επειδή είναι υποκειμενικό.

Όλες οι πόλεις έχουν τις ομορφιές τους, απλά κάποιες έχουν περισσότερες. Σε γενικές γραμμές, η Πράγα της Τσεχίας και η Βουδαπέστη της Ουγγαρίας κατατάσσονται ψηλά στις λίστες. Το πρόβλημα με την Πράγα είναι πως γεωγραφικά βρίσκεται πολύ δυτικά. Έτσι η Βουδαπέστη έχει περισσότερες πιθανότητες. Η Οδησσός θεωρείται επίσης ωραία πόλη, ίσως όχι τόσο όσο η Βουδαπέστη και η Πράγα.

Όποια χώρα επιλεγεί, θα έχει μια οικονομική ώθηση. Όμως μπορεί να μην είναι πολύ σημαντική καθώς το μοντέλο θα είναι αποκεντρωμένο και το περισσότερο προσωπικό των οργάνων του γκρουπ θα βρίσκεται στις χώρες και όχι στην έδρα. Επομένως καλό θα ήταν να βρίσκεται σχετικά ψηλά στην κατάταξη του μέσου εισοδήματος σε ισοτιμία αγοραστικής δύναμης (χιλιάδες $) :

1) Τσεχία 45 2) Κύπρος 44 3) Ισραήλ 43 4) Σλοβενία 43 5) Λιθουανία 42 6) Εσθονία 42 7) Πολωνία 37 8) Ουγγαρία 36 9) Ρουμανία 35 10) Λετονία 34 11) Κροατία 34 12) Σλοβακία 33 13) Ρωσία 32 14) Ελλάδα 31 15) Τουρκία 30 16) Βουλγαρία 27 17) Μαυροβούνιο 23 18) Λευκορωσία 21 19) Σερβία 21 20) Βόρεια Μακεδονία 18 21) Βοσνία 17 22) Γεωργία 17 23) Αλβανία 15 24 ) Αρμενία 15 25) Μολδαβία 15 26) Ουκρανία 14 27) Κόσοβο 13.

Η Μολδαβία και η Ουκρανία είναι από τις φτωχότερες χώρες του γκρουπ. Η Τσεχία είναι η πιο πλούσια. Η Πράγα θα ήταν μια καλή επιλογή, αν δεν βρισκόταν τόσο δυτικά. Από αυτές που βρίσκονται περίπου στην μέση γεωγραφικά, η Ουγγαρία είναι η πλουσιότερη. Αμέσως μετά είναι η Ρουμανία, σε μικρή απόσταση οικονομικά, αρκετά πάνω από την Ελλάδα. Το Βουκουρέστι έχει ίδιο πληθυσμό με την Βουδαπέστη και το Βελιγράδι με τις Βρυξέλλες.

Πιθανό κριτήριο επίσης είναι το μέγεθος, σε έκταση ή σε πληθυσμό. Είναι προτιμότερο να είναι μικρή χώρα. Η Μολδαβία είναι μικρή χώρα και η Σλοβακία σχετικά μικρή. Οι υπόλοιπες μικρές χώρες δεν βρίσκονται περίπου στο μέσο γεωγραφικά. Να επαναλάβω τον πληθυσμό των χωρών σε εκατομμύρια κατοίκους :

1) Ρωσία 146,4 2) Τουρκία 85,2 3) Ουκρανία 41,1 4) Πολωνία 37,7 5) Ρουμανία 19 6) Τσεχία 10,8 7) Ελλάδα 10,4 8) Ισραήλ 9,7 9) Ουγγαρία 9,6 10) Λευκορωσία 9,2 11) Σερβία 6,6 12) Βουλγαρία 6,4 13) Σλοβακία 5,6 14) Κροατία 3,8 15) Γεωργία 3,7 16) Βοσνία 3,2 17) Αρμενία 2,9 18) Λιθουανία 2,8 19) Αλβανία 2,7 20) Μολδαβία 2,6 21) Σλοβενία 2,1 22) Λετονία 1,8 23) Βόρεια Μακεδονία 1,8 24) Κόσοβο 1,7 25) Εσθονία 1,3 26) Κύπρος 0,9 27) Μαυροβούνιο 0,6.

Ένα άλλο κριτήριο είναι πόσο σημαντικό ρόλο θα έχει η χώρα στο εγχείρημα της Ανατολικής Ευρωπαϊκής Κοινοπολιτείας. Φαίνεται η Ουγγαρία να παίζει έναν τέτοιο ρόλο και αυτό συνηγορεί υπέρ της ώστε να επιλεγεί τελικά η Βουδαπέστη. Κατά την δική μου άποψη, οι τρεις πιθανότερες έδρες της Ανατολικής ΕΚ είναι η Βουδαπέστη της Ουγγαρίας, η Οδησσός της Ουκρανίας και το Κισινάου της Μολδαβίας.

Η Βουδαπέστη είναι ομορφότερη και μεγαλύτερη πόλη και η Ουγγαρία σχετικά πλούσια, εντός του γκρουπ. Από άποψη prestige είναι ανώτερη του Κισινάου. Επίσης η Ουγγαρία φαίνεται να διαδραματίζει σημαντικό ρόλο στο εγχείρημα. Βουδαπέστη και Οδησσός έχουν κουλτούρα και ιστορία περισσότερη από το Κισσινάου. Από την άλλη, το Κισινάου και η Οδησσός ικανοποιούν καλύτερα το γεωγραφικό κριτήριο, είναι στην μέση. Επίσης η Μολδαβία είναι μικρή χώρα.

Η δική μου κατάταξη για τις πιο πιθανές έδρες είναι : 1) Βουδαπέστη 2) Οδησσός 3) Κισινάου 4) Βουκουρέστι 5) Βελιγράδι 6) Μπρατισλάβα 7) Πράγα. Όμως όπως έγραψα στην αρχή του άρθρου, η απόφαση δεν είναι δική μου αλλά των αρμοδίων. Ενδέχεται να επιλέξουν κάποια άλλη πόλη που δεν περιλαμβάνεται στις εφτά που ανέφερα. Όποια και να είναι, θα βρίσκεται στην γειτονιά μας, πολύ πιο κοντά από τις Βρυξέλλες που ήταν στην άλλη άκρη της Ευρώπης, στην Βορειοδυτική.

Παύλος