Ώρες εργασίας

Να εκφράσω μαθηματικά όσα εξηγήθηκαν σε προηγούμενα άρθρα. Η παραγωγικότητα ανά ώρα είναι ΑΕΠ/ συνολικές ώρες εργασίας επομένως ΑΕΠ = παραγωγικότητα Χ συνολικές ώρες εργασίας. Για να αυξηθεί το ΑΕΠ πρέπει να αυξηθεί η παραγωγικότητα ή οι ώρες εργασίας. Οι ώρες εργασίας αυξάνονται με μείωση ανεργίας, μείωση υποαπασχόλησης, μεγαλύτερο ποσοστό πληθυσμού στο εργατικό δυναμικό, υπερωρίες.

Αυξάνονται και με αύξηση του πληθυσμού αλλά αυτό δεν επηρεάζει το μέσο εισόδημα που μας ενδιαφέρει και μετράει πόσο πλούσιοι είμαστε. Το μέσο εισόδημα είναι είναι ΑΕΠ/πληθυσμός. Επομένως αν ανέβουν οι ώρες εργασίας με αύξηση του πληθυσμού, θα είναι ανάλογη η αύξηση του ΑΕΠ με του πληθυσμού που είναι ο διαιρέτης και το μέσο εισόδημα (ΑΕΠ/πληθυσμός) δεν θα επηρεαστεί.

Η κατάταξη των χωρών σύμφωνα με το μέσο εισόδημα και την παραγωγικότητα είναι περίπου ίδια αλλά όχι ακριβώς ίδια. Μπορεί το μέγεθος της παραγωγικότητας να είναι εξίσου σημαντικό ή σημαντικότερο από του μέσου εισοδήματος για την αξιολόγηση μιας χώρας. Να πάρουμε ένα παράδειγμα, δύο χώρες Α και Β. Η Α έχει ψηλότερο μέσο εισόδημα ενώ η Β ψηλότερη παραγωγικότητα. Πως γίνεται ενώ η Β έχει ψηλότερη παραγωγικότητα να έχει χαμηλότερο εισόδημα;

Ένας λόγος μπορεί να είναι η ανεργία. Καμία χώρα δεν επιδιώκει να έχει ανεργία, επομένως η A είναι σε καλύτερη κατάσταση από την Β. Μπορεί όμως ο λόγος να είναι η χαμηλότερη ηλικία συνταξιοδότησης ή οι λιγότερες ώρες εργασίας την εβδομάδα. Σε αυτή την περίπτωση είναι υποκειμενικό για το τι είναι προτιμότερο. Άλλοι αξιολογούν πως είναι προτιμότερο το ψηλότερο μέσο εισόδημα ενώ άλλοι πως είναι προτιμότερο η χαμηλότερη ηλικία συνταξιοδότησης ή οι λιγότερες ώρες εργασίας την εβδομάδα. Οι λιγότερες ώρες την βδομάδα είναι επίσης διφορούμενο.

Είναι από επιλογή ή αναγκαστικά επειδή πολλοί δεν βρίσκουν πλήρη απασχόληση; Αν είναι από επιλογή, είναι κάτι θετικό. Αν όμως δεν είναι επιλογή των εργαζομένων και αναγκάζονται να δουλέψουν λιγότερο επειδή δεν μπορούν να κάνουν αλλιώς, τότε είναι αρνητικό. Πιθανώς σε μια χώρα να συμβαίνουν και τα δύο, άλλοι να δουλεύουν λιγότερο από επιλογή και άλλοι αναγκαστικά. Επομένως το επόμενο ερώτημα είναι τι ποσοστό δουλεύει λιγότερο αναγκαστικά και πόσο λιγότερο. Επίσης μπορεί να συμβαίνει και το αντίστροφο. Κάποιοι δουλεύουν περισσότερο από επιλογή ενώ άλλοι αναγκαστικά.

Σύμφωνα με μία μελέτη του OECD για το 2020, η Ελλάδα βρίσκεται σχετικά ψηλά ως προς τις ώρες εργασίας. Αυτό δεν είναι καλό, όταν δεν έχουμε και ανάλογο μέσο εισόδημα. Στην Σιγκαπούρη δουλεύουν πολύ περισσότερο αλλά έχουν ψηλό μέσο εισόδημα. Λόγοι που ενώ δουλεύουμε συγκριτικά πολύ δεν συνεπάγεται ψηλό εισόδημα, είναι ανεργία, υποαπασχόληση, ποσοστό εργατικού δυναμικού στον πληθυσμό, χαμηλή παραγωγικότητα κλπ. Δηλαδή στην Ελλάδα κάποιοι δουλεύουν πάρα πολλές ώρες ενώ άλλοι υποαπασχολούνται ή δεν δουλεύουν καθόλου.

Οι τιμές της μέσης εβδομάδας είναι: 41 Μεξικό |37 Κορέα |34 ΗΠΑ Ισραήλ Πολωνία Ιρλανδία |33 Νέα Ζηλανδία Ελλάδα Τσεχία |32 Αυστραλία Ουγγαρία Εσθονία Καναδάς |31 Πορτογαλία Ιαπωνία Λιθουανία |30 Ισπανία Λετονία Σλοβακία Ιταλία |29 Φιλανδία Σλοβενία Ελβετία |28 Βέλγιο Ισλανδία |27 Σουηδία Λουξεμβούργο Ολλανδία Γαλλία Αυστρία |26 Νορβηγία Δανία Βρετανία Γερμανία.

Για τον υπολογισμό λαμβάνονται και οι 52 εβδομάδες του χρόνου. Σε αυτές κάποιες έχουν αργίες. Η κανονική βδομάδα, χωρίς αργίες, έχει περισσότερες ώρες, διότι οι βδομάδες με αργίες ρίχνουν τον μέσο όρο. Ο αριθμός των αργιών κυμαίνεται από χώρα σε χώρα. Σύμφωνα με μια μελέτη, κάποιες τιμές είναι: Νεπάλ 34, Ιράν 26, Ινδία 21, Ιαπωνία 16, Σουηδία 15, Νότιος Κορέα 14, Ελλάδα 12, Ιρλανδία 10.

Αυτό που δεν φαίνεται στις ώρες εργασίας είναι το πόσο εντατικά δουλεύουν οι εργαζόμενοι. Επηρεάζει όμως την παραγωγικότητα, ειδικά αν είναι έντασης εργασίας ο κλάδος. Σε γενικές γραμμές, οι λιγότερο αναπτυγμένες χώρες, έχουν περισσότερες ώρες εργασίας ανά βδομάδα. Πιθανώς η εργασία να είναι σε χαλαρότερους ρυθμούς.

Είδαμε πως η παραγωγικότητα της Ελλάδας, το 2019 ήταν 33 δολάρια ανά ώρα εργασίας. Αυτό είναι σε ισοτιμία αγοραστικής δύναμης. Υπολογίζουμε* στο περίπου το ΑΕΠ σε αγοραστική δύναμη όπως εξηγείται παρακάτω σε 292 δις. Όλες οι πράξεις είναι στο περίπου διότι είναι από διαφορετικές πηγές. Αν διαιρέσουμε τα 292 δις με τα 33 δολάρια, βγαίνουν 8,85 δις συνολικές ώρες εργασίας. Το 2019 ήταν 3,9 εκατομμύρια εργαζόμενοι και 800 χιλιάδες άνεργοι.

Αν διαιρέσουμε τις 8,85 δις συνολικές ώρες με 3,9 εκατομμύρια εργαζόμενους μας βγάζει 2.270 ετήσιες ώρες εργασίας ανά εργαζόμενο. Αν αυτές τις διαιρέσουμε με 52 εβδομάδες, τότε βγαίνουν 43,6 και όχι 33 ώρες την εβδομάδα. Εδώ κάτι δεν «κουμπώνει» διότι δεν ξέρουμε πως ακριβώς κάνουν τους διάφορους υπολογισμούς, οι διάφορες πηγές. Πάντως η συλλογιστική των παραπάνω υπολογισμών είναι απόλυτα σωστή.

*Η πηγή δεν μας δίνει το ΑΕΠ που χρησιμοποιήθηκε. Θα το υπολογίσουμε στο περίπου. Η ονομαστική αξία του ΑΕΠ ήταν 216 δις και σε ισοτιμία αγοραστικής δύναμης 333 δις. Επομένως προκύπτει ένας δείκτης επιπέδου τιμών 0,70. Το 2019, το ΑΕΠ σε ονομαστικές τιμές ήταν 205 δις και επομένως σε ισοτιμία αγοραστικής δύναμης περίπου 292 δις.

Αντώνης