Επίπεδα τιμών
Επίπεδα τιμών
Τα επίπεδα τιμών μιας χώρας συγκρίνονται με δύο τρόπους. Πρώτον συγκρίνονται με τα επίπεδα τιμών στην ίδια χώρα, σε προηγούμενα έτη. Συνήθως οι τιμές ανεβαίνουν αλλά μπορεί να υπάρχουν περίοδοι που πέφτουν. Η αύξηση του επιπέδου τιμών ονομάζεται πληθωρισμός και η μείωση αποπληθωρισμός. Μετριούνται ως ποσοστό.
Αν πχ μια γκαρσονιέρα νοικιαζόταν πέρυσι 200 ευρώ και φέτος νοικιάζεται 220 ευρώ, τότε έχουμε μια αύξηση ή πληθωρισμό 10% στα ενοίκια, εφόσον συμβαίνει κάτι αντίστοιχο και στα υπόλοιπα. Μπορεί να μην είναι ίδια η αύξηση σε όλα τα είδη των ακινήτων. Για να υπολογίσουμε την αύξηση στα ενοίκια, βρίσκουμε τον μέσο όρο.
Η αύξηση των τιμών δεν είναι ίδια σε όλα τα προϊόντα και τις υπηρεσίες. Ο πληθωρισμός της χώρας είναι ο μέσος όρος. Όταν λέμε πχ πως έχουμε πληθωρισμό 5% σε μια χώρα δεν σημαίνει πως όλες οι τιμές ανεβαίνουν κατα 5% αλλά πως τόσο είναι ο μέσος όρος. Μπορεί ακόμη και να υπάρχουν τιμές που πέφτουν, σε συγκεκριμένα αγαθά και υπηρεσίες.
Η δεύτερη σύγκριση του επιπέδου τιμών μιας χώρας, γίνεται με τα επίπεδα τιμών σε άλλες χώρες. Ας πούμε πως στην Ελλάδα ένα δυάρι νοικιάζεται 300 ευρώ. Ένα αντίστοιχο, στην Τουρκία νοικιάζεται 150 ευρώ και 600 ευρώ στην Ελβετία. Ή ένας καφές για έξω κάνει 2 ευρώ στην Ελλάδα, 1 ευρώ στην Τουρκία και 4 ευρώ στην Ελβετία.
Υπάρχουν πίνακες που δίνουν τα επίπεδα τιμών σε διάφορες χώρες. Πάλι όπως στην περίπτωση του πληθωρισμού, αφορά τον μέσο όρο. Αν πχ σε μια χώρα ο δείκτης τιμών είναι διπλάσιος σε σχέση με μια άλλη χώρα, αυτό δεν σημαίνει πως όλες οι τιμές είναι διπλάσιες αλλά πως τόσο είναι ο μέσος όρος. Μπορεί σε κάποια προϊόντα και υπηρεσίες να είναι αρκετά χαμηλότερη η σχέση τιμών και σε κάποια άλλα ψηλότερη.
Δεν γνωρίζω τις τιμές ενοικίων και καφέ στις δύο χώρες που ανέφερα ως παράδειγμα, την Τουρκία και την Ελβετία. Σύμφωνα με το Worlddata, η Ελλάδα έχει περίπου διπλάσιες τιμές από την Τουρκία και η Ελβετία περίπου διπλάσιες από την Ελλάδα. Είναι πολύ σημαντικό να αντιληφθούμε την επίδραση του επιπέδου τιμών σε διάφορα οικονομικά μεγέθη και την στρέβλωση που δημιουργείται.
Θα πρέπει τα οικονομικά μεγέθη που λαμβάνουμε υπόψη μας να είναι πραγματικά, χωρίς την επίδραση του επιπέδου τιμών. Σε μια χώρα, οι τιμές του Ακαθάριστου Εθνικού Προϊόντος (ΑΕΠ) και άλλων οικονομικών μεγεθών, θα πρέπει να είναι αποπληθωρισμένες. Θα πρέπει να βρίσκουμε την πραγματική ανάπτυξη και όχι αυτή που οφείλεται στην άνοδο του επιπέδου τιμών.
Είναι πολύ σημαντικό να το αντιληφθούμε διότι είναι ένας από τους συνηθισμένους τρόπους παραπλάνησης που χρησιμοποιούν οι ευρωπαϊστές Νεοταξίτες. Ας πούμε πως ο μισθός μας είναι 700 ευρώ, ο καφές για έξω κάνει 2 ευρώ και μια γκαρσονιέρα νοικιάζεται 200 ευρώ. Σε δέκα χρόνια ο μισθός μας είναι 1400 ευρώ, ο καφές κάνει 4 ευρώ και η γκαρσονιέρα νοικιάζεται 400 ευρώ. Δεν γίναμε πιο πλούσιοι αλλά απλώς οι τιμές διπλασιάστηκαν. Στο ίδιο οικονομικό επίπεδο βρισκόμαστε, με διπλάσιες τιμές.
Το διαφορετικό επίπεδο τιμών, δημιουργεί μια στρέβλωση στην κατάταξη του οικονομικού επιπέδου των χωρών. Το οικονομικό επίπεδο μετριέται με το κατά κεφαλήν εισόδημα. Οι ονομαστικές τιμές (nominal) περιλαμβάνουν την επίδραση του επιπέδου τιμών. Σύμφωνα με τις ονομαστικές τιμές, η Ελλάδα είναι περίπου δύο φορές πιο πλούσια από την Τουρκία.
Αυτό όμως δεν είναι πραγματικό. Οφείλεται στο διπλάσιο επίπεδο τιμών που έχει η Ελλάδα, σε σχέση με την Τουρκία. Η διόρθωση της επίδρασης του επιπέδου τιμών γίνεται με διαίρεση των ονομαστικών τιμών διά του δείκτη κόστους. Έτσι πέφτει σε χώρες που έχουν ψηλό επίπεδο τιμών και ανεβαίνει σε χώρες με χαμηλό επίπεδο τιμών.
Οι διορθωμένες τιμές ονομάζονται ισοτιμίας αγοραστικής δύναμης (purchasing power parity). Πρέπει να προσέχουμε και να κοιτάμε πάντοτε αυτές τις τιμές διότι αυτές δίνουν την πραγματική εικόνα. Οι ονομαστικές τιμές περιέχουν στρέβλωση που οφείλεται στο επίπεδο τιμών. Αρκετές χώρες που βρίσκονται χαμηλότερα από την Ελλάδα, όσον αφορά το κατά κεφαλή εισόδημα σε ονομαστικές τιμές, στην πραγματικότητα είναι ψηλότερα.