Μαϊμουδιές δημοσκόπων

Μετά την δημοσίευση του άρθρου «ο ΑΝΤ1 βγάζει ΗΠΑ», υπήρξαν πολλές απορίες και μερικές αντιρρήσεις. Πρέπει να τα εξηγήσω πιο καλά, για να καταλάβουν οι Έλληνες τις «μαϊμουδιές» των δημοσκόπων. Να διευκρινίσω και να τονίσω πως οι δημοσκοπήσεις είναι ένα πάρα πολύ χρήσιμο εργαλείο, όχι μόνο στην πολιτική αλλά και γενικότερα, όταν όμως χρησιμοποιούνται σωστά. Οι δημοσκοπήσεις έχουν πολλά περιθώρια για μαγειρέματα ώστε να δημιουργηθεί λανθασμένη εντύπωση.

Κατ’ αρχάς καλύτερα η δημοσκόπηση να είναι ανοιχτή δηλαδή να μην υπάρχει ένας ορισμένος αριθμός χωρών. Διατυπώθηκε η αντίρρηση πως οι χώρες του κόσμου είναι περίπου διακόσιες. Αν το ερώτημα ήταν ανοιχτό, θα τις περιλάμβανε όλες και επομένως θα γινόταν δύσκολη και πολύπλοκη η δημοσκόπηση. Πράγματι θα είχε μία λογική να αποκλείονταν χώρες που θα ήταν χαμηλά στην λίστα. Αυτό που είναι όμως πολύ ύποπτο και προφανέστατο για τους λόγους που γίνεται, είναι πως αποκλείονται χώρες που όλοι θα περιμέναμε να είναι αρκετά ψηλά, τουλάχιστον ως προς το πρώτο ερώτημα.

Τέτοιες χώρες είναι Ιταλία, Ισπανία και Πορτογαλία. Μάλιστα στο παράδειγμα που χρησιμοποίησα δεν έβαλα την Πορτογαλία. Δεν το ξέχασα, απλά δεν θεώρησα πως είναι απαραίτητο καθώς και μόνο η προσθήκη Ιταλίας και Ισπανίας, θα μπορούσε να αλλάξει πολύ το αποτέλεσμα της δημοσκόπησης και να δημιουργήσει μία τελείως διαφορετική εντύπωση. Η άλλη αντίρρηση ήταν πως δεν άλλαξα τα ποσοστά στις υπόλοιπες χώρες και μείωσα μόνο τα ποσοστά της Γαλλίας, δίνοντας τα σε Ιταλία και Ισπανία. Αυτό το έκανα για χάρη ευκολίας.

Πράγματι η προσθήκη των τριών αυτών χωρών που η κοινή αίσθηση είναι πως θα είχαν ψηλή κατάταξη, θα μείωνε τα ποσοστά όλων των χωρών και όχι μόνο της Γαλλίας. Να δώσω λοιπόν ένα παράδειγμα για το πως θα μπορούσε να είναι η δημοσκόπηση, αν αντί για εφτά επιλογές είχαμε δέκα, με την προσθήκη Ιταλίας, Ισπανίας και Πορτογαλίας: ΗΠΑ 34%, Ιταλία 27%, Ισπανία 23%, Ρωσία 18%, Πορτογαλία 17%, Σαουδική Αραβία 12%, Γαλλία 11%, Κίνα 9%, Μεγάλη Βρετανία 7%, Γερμανία 3%.

Να επαναλάβω πως αυτό είναι μόνο ένα παράδειγμα και όχι τα αποτελέσματα της δημοσκόπησης με την προσθήκη των τριών χωρών Ιταλίας, Ισπανίας, Πορτογαλίας. Συγκρίνετε αυτό με την δημοσκόπηση της MARC και πόσο τελείως διαφορετική εντύπωση δημιουργεί: Γαλλία 70%, ΗΠΑ 36%, Ρωσία 19%, Σαουδική Αραβία 14%, Κίνα 10%, Μεγάλη Βρετανία 8%, Γερμανία 4%.

Όλο αυτό δημιουργείται από την εσκεμμένη παράλειψη τριών χωρών που θα έπαιρναν ψηλά ποσοστά και που πιθανότατα όσοι τις είχαν σαν αρχική επιλογή θα πήγαιναν στην Γαλλία, ως την πιο κοντινή σε αυτές χώρα, όχι μόνο γεωγραφικά. Από την δεύτερη (της MARC) προκύπτει πως όλη σχεδόν η Ελλάδα (πάνω από τα 2/3) είναι με την Γαλλία και από την πρώτη (το παράδειγμα) πως η Γαλλία βρίσκεται προς το τέλος των επιλογών.

Έτσι ένα καλό εργαλείο γνώσης και πληροφόρησης που είναι οι δημοσκοπήσεις, μετατρέπεται σε εργαλείο προπαγάνδας και δημιουργίας εικονικής πραγματικότητας. Να εξετάσουμε και το άλλο τρικ που (μάλλον) χρησιμοποίησαν οι δημοσκόποι. Ας ξεχάσουμε προς το παρόν πως εσκεμμένα παρέλειψαν τρεις χώρες που θα είχαν ψηλή κατάταξη, για να δώσουν ώθηση στην Γαλλία.

Στις ΗΠΑ δίνουν 36% και στην Γαλλία 70%. Μπορεί όμως τις ΗΠΑ να τις βάζει στην πρώτη θέση το 30% και την Γαλλία το 10%. Πως είναι αυτό δυνατό; Μπορεί στις ΗΠΑ η κατάταξη να είναι πρώτη θέση 30%, δεύτερη 4%, τρίτη 2% και αυτά αθροιζόμενα να δίνουν 36%. Αντιθέτως για την Γαλλία μπορεί να είναι πρώτη θέση 10%, δεύτερη 20%, τρίτη 40% και αυτά αθροιζόμενα να δίνουν 70%.

Είναι πολύ διαφορετική εικόνα ΗΠΑ 30%, Γαλλία 10% από Γαλλία 70%, ΗΠΑ 36%. Το παν είναι η δημιουργία εντυπώσεων. Το πιο σωστό θα ήταν να δώσουν μία επιλογή. Ακόμα και τα τρία ποσοστά να παρουσιάζονταν, θα δημιουργούσαν διαφορετική τελείως εικόνα δηλαδή ΗΠΑ 1^η 30%, 2^η 4%, 3^η 2% και Γαλλία 1^η 10%, 2^η 20%, 3^η 40%. Με την δημοσκόπηση η Γαλλία παίρνει το χρυσό ενώ στο παράδειγμα που μόλις έδωσα το χάλκινο δηλαδή έχει καλά ποσοστά στην τρίτη θέση.

Δηλαδή αφού έδωσαν τρεις επιλογές, θα έπρεπε να δώσουν και τα ποσοστά για την κάθε θέση. Πιθανώς οι δημοσκόποι να αντιλήφθηκαν πως η Γαλλία παίρνει μεγάλα ποσοστά στην τρίτη ή/και δεύτερη θέση και χαμηλά στην πρώτη. Αν τώρα σε αυτό προσθέσουμε και τις τρεις άλλες χώρες, αλλάζει τελείως η εντύπωση που δημιουργείται με μόνο δύο απλά τρικ, χωρίς να πειράξουν τα νούμερα (αν δεν τα έχουν επίσης πειράξει).

Επαναλαμβάνω πως αυτά που έδωσα είναι παραδείγματα για το πως μπορούν να γίνουν τα μαγειρέματα και όχι τα αποτελέσματα των δημοσκοπήσεων. Η δημοσκόπηση στη οποία αναφέρομαι είναι μόνο ένα παράδειγμα για το πως οι δημοσκόποι με μαϊμουδιές μπορούν να δημιουργούν μια εικονική πραγματικότητα, συμπληρωματικά με την προπαγάνδα των Μέσων Μαζικής Εξαπάτησης.

Εδώ με μία πιθανώς μαγειρεμένη δημοσκόπηση προσπάθησαν να δείξουν πως «και καλά» οι Έλληνες είναι με την Γαλλία και έχουν θετική γνώμη για την Γαλλία. Επομένως ο Μητσοτάκης και η ΝΔ έκαναν πολύ καλά για την αμυντική συμφωνία με την Γαλλία. Δεν είναι η μόνη περίπτωση. Όπου μπορούν με μαϊμουδιές να μαγειρέψουν τα νούμερα υπέρ τους, το κάνουν.

Άγγελος