Πέντε σενάρια για την ΕΕ
Πέντε Σενάρια για την ΕΕ
Επιτέλους και κάποια καλά νέα από την ΕΕ. Ο Γιούγκερ πρόσφατα παρουσίασε 5 σενάρια για την Ευρώπη. Σχεδόν όλοι πολιτικοί και δημοσιογράφοι μιλάνε για άσχημα νέα. Εγώ τα βρίσκω εξαιρετικά νέα.
Επειδή τους έχουμε κατηγορήσει πολύ, την ΕΕ, πρέπει να αναγνωρίζουμε και τα θετικά. Αυτό βέβαια δεν αναιρεί όσα έχουμε πει σε άλλα video η audio για συμμαχίες, Νέα Γιάλτα, Μνημόνια, Γερμανική κυριαρχία κλπ. Αρχίζουν να κινούνται προς τη σωστή κατεύθυνση, κατά τα αμερικανικά πρότυπα, με τη μέθοδο επίλυσης προβλημάτων και όχι του πολιτικού παζαριού.
Μήπως τελικά αρχίζουν να σκέφτονται και να ενεργούν σωστά στις Βρυξέλες; Τους πήρε πολύ καιρό και χρειάστηκε να βγει σχεδόν και η Βρετανία απέξω. Τα σενάρια του Γιούγκερ είναι :
- προχωράνε ως έχει με βάση τη συνθήκη της Μπρατισλάβας
- γρήγορα προς πολιτική ενοποίηση
- σταδιακά μόνο κοινή αγορά
- περισσότερα σε λίγους τομείς
- πολλών ταχυτήτων η πολλών επιπέδων
Ο δρόμος που ακολουθείται δεν πηγαίνει καλά και άρα το «προχωράμε στα ίδια» δεν έχει νόημα. Η πολιτική ενοποίηση όλων των χωρών, σε αυτή τη φάση και με αυτές τις συνθήκες είναι σχεδόν ανέφικτη. Είναι όμως εφικτή η πολιτική ενοποίηση κάποιων χωρών.
Η κοινή αγορά είναι αποδεκτή σε πολλές χώρες, τόσο στις πολιτικές ηγεσίες όσο και στους πολίτες. Οι πολιτικές ηγεσίες και οι πολίτες έχουν διαφορετικές απόψεις όπως φάνηκε στη περίπτωση του Brexit και του ελληνικού δημοψηφίσματος.
Όμως δεν υπάρχει λόγος να γίνει κάτι τέτοιο γιατί υπάρχει ακόμη καλύτερη λύση όπου μπορούν να είναι όλοι ευχαριστημένοι. Κάποιες χώρες επιθυμούν περισσότερη σύγκλιση άλλες να παραμείνουν σε αυτά τα επίπεδα και άλλες λιγότερη. Με κεντρικό σενάριο αυτό των πολλών ταχυτήτων η πολλών επιπέδων θα μπορούσαν να χωρέσουν και τα υπόλοιπα. Η διαφορά της ταχύτητας με το επίπεδο είναι ότι η ταχύτητα υπονοεί ότι όλες οι χώρες οδεύουν προς την πολιτική ενοποίηση, άλλες πιο αργά και άλλες πιο γρήγορα. Το επίπεδο είναι διαφορετικό γιατί ενδεχομένως κάποιες χώρες να μην έχουν σαν απώτερο σκοπό την πολιτική ενοποίηση και να μην είναι θέμα ανεπάρκειας η ακαταλληλότητας αλλά επιλογής. Η Βρετανία θα μπορούσε να είναι στο σκληρό πυρήνα της ΕΕ ως μια πολύ ισχυρή χώρα, οικονομικά και γενικότερα αλλά δεν το επιθυμεί.
Με το σενάριο των πολλών επιπέδων κάποιες χώρες θα προχωρήσουν γρήγορα προς την πολιτική σύγκλιση, εάν θέλουν και εάν μπορούν. Αυτό που δεν μπόρεσα να ξεκαθαρίσω είναι εάν το σενάριο αυτό περιλαμβάνει και περισσότερη απόκλιση. Δηλαδή εάν κάποιες χώρες επιλέξουν περισσότερη απόκλιση η μια πιο χαλαρή σχέση από την υπάρχουσα, είναι δυνατό;
Σε αυτή τη περίπτωση η Βρετανία θα μπορούσε πριν βγεί, να ξαναμπεί στην ΕΕ με ένα νέο δημοψήφισμα. Τους Βρετανούς τους ενδιαφέρει κυρίως η κοινή αγορά.Με τα πολλά επίπεδα θα μπορούσε να επεκταθεί η ΕΕ σε διάφορες χώρες που έχουν κατά καιρούς ακουστεί και είναι κυρίως Μεσογειακές. Μπορούν οι διάφορες ενώσεις που έχουμε αναφέρει όπως Ανατολικοευρωπαϊκή, Νοτιοευρωπαϊκή, Ανατολικομεσογειακή, Μεσογειακή, κλπ να αποτελέσουν ένα επίπεδο της ΕΕ, σίγουρα όχι το εσωτερικό. Όσο πιο εσωτερικά τόσο πιο hardcore η ισχυρή η ένωση. Όσο πιο εξωτερικά τόσο πιο light η χαλαρή. Η Ελλάδα έχει σημαντικά προβλήματα και δυσκολίες για να βρεθεί στο σκληρό πυρήνα.
Την πολυεπίπεδη ΕΕ την έχουμε προτείνει από το καλοκαίρι του 2016 στο blog Δέκα. Σε μια ΕΕ πολλών επιπέδων όπου όμως να υπάρχουν και επίπεδα πιο χαλαρά από την υπάρχουσα κατάσταση είμαστε σύμφωνοι.
Το να βρεθούμε στο σκληρό πυρήνα που προχωράει στη πολιτική σύγκλιση έχει διάφορα θέματα.
Πρώτον, κάτι τέτοιο δεν μπορεί να γίνει χωρίς τη συγκατάθεση του ελληνικού λαού με ένα δημοψήφισμα. Δεύτερον, είναι αρκετά δύσκολο να δεχτούν την Ελλάδα με τόσα οικονομικά προβλήματα.
Μετά δεν είναι ξεκάθαρο τι ακριβώς θα γίνει σε αυτή τη περίπτωση. Πιθανολογούμε ότι θα έχει θετικές οικονομικές επιπτώσεις αλλά δεν είναι βέβαιο. Επίσης είναι άγνωστο πότε θα αρχίσουν να φαίνονται οι θετικές επιπτώσεις, μπορεί να πάρει δεκαετίες.
Θα γίνει το χρέος κοινό δηλαδή θα αθροιστούν όλα τα χρέη σε ένα κοινό χρέος; Αυτό ακούγεται πολύ καλή λύση για το πρόβλημα του χρέους. Όμως το πιθανότερο είναι κάθε χώρα να έχει χωριστούς προϋπολογισμούς όπως γίνεται με τις πολιτείες των ΗΠΑ.
Η πολιτική σύγκλιση δεν θα μετατρέψει όλους μέσα σε μια μέρα σε Ευρωπαίους. Οι Γερμανοί θα εξακολουθήσουν να είναι Γερμανοί, να ελέγχουν την ΕΕ και να προσπαθούν να περάσουν μέτρα υπερ Γερμανίας και συμμάχων, σε βάρος των υπολοίπων χωρών όπως κάνουν τόσες δεκαετίες. Μήπως η πολιτική ενοποίηση τους δώσει ακόμη μεγαλύτερη δύναμη και κυριαρχία και μπορούν να κάνουν ότι θέλουν. Αυτό είναι ένας σοβαρός και ορατός κίνδυνος. Μπορεί να μας τα πάρουν όλα, ακόμη και τα σώβρακα. Έτσι ενδέχεται να είμαστε μια εξαθλιωμένη πολιτεία μιας ευημερούσας Ομοσπονδίας. Δηλαδή θα έχουμε χάσει τελείως την εθνική κυριαρχία και θα είμαστε και εξαθλιωμένοι.
Σημαντικές οικονομικές διαφορές υπάρχουν μεταξύ των πολιτειών των ΗΠΑ. Αλάσκα, Νέα Υόρκη, Μέρυλαντ, Κονέτικατ βρίσκονται συνήθως στις πρώτες θέσεις ενώ το Μισισσίπη και η Δυτική Βιρτζίνια στις φτωχότερες. Η Δυτική Βιρτζίνια είναι δίπλα με τη Βιρτζίνια που βρίσκεται στις πρώτες θέσεις, λίγο χαμηλότερα από αυτές που ανέφερα. Δίπλα – δίπλα υπάρχουν μεγάλες διαφορές. Στις ΗΠΑ έχει περιοχές πολύ φτωχές και πολύ πλούσιες. Βέβαια η ευκολία μετακίνησης ανθρώπων και επιχειρήσεων είναι πολύ μεγαλύτερη και το ίδιο θα συμβεί στην Ευρωπαϊκή Ομοσπονδία. Μεγαλύτερο ρόλο παίζουν κοινή γλώσσα, κοινή κουλτούρα, κοινό φορολογικό και νομοθετικό σύστημα και όχι η κοινή κεντρική διοίκηση.
Μπορεί στην Ομοσπονδία της Ευρώπης να υπάρχουν ακόμη μεγαλύτερες οικονομικές διαφορές. Το γεγονός ότι θα συμμετέχουμε σε μια ευημερούσα Ομοσπονδία δεν σημαίνει και απαραίτητα ότι θα ευημερούμε δηλαδή ότι θα υπάρχει οικονομική σύγκλιση και ανάπτυξη.
Τι να το κάνουμε να είμαστε μέρος μιας ευημερούσας Ομοσπονδίας όταν εμείς θα είμαστε φτωχοί και εξαθλιωμένοι; Η λύση να βρεθούμε σε ένα εξωτερικό επίπεδο και να περιμένουμε δεν είναι καθόλου κακή όπως θέλουν να τη παρουσιάζουν. Θα γίνουν πολλά λάθη μέχρι να πετύχουν σωστά τη πολιτική ενοποίηση και ενδέχεται να μην τα καταφέρουν δηλαδή να αποτύχει το εγχείρημα και να εγκαταλειφθεί.
Μπορούμε να είμαστε εκτός του σκληρού εσωτερικού επιπέδου και του ευρώ, να δυναμώνουμε την οικονομία μας και ανάλογα με τις συνθήκες να επιλέξουμε. Βέβαια καλό είναι να μη χάσουμε τη δυνατότητα επιλογής αλλά ένα ζήτημα είναι ποιο θα είναι το κόστος. Εάν το κόστος είναι η ολοσχερής οικονομική καταστροφή της Ελλάδας, τότε θα χαθεί και η δυνατότητα διότι δεν θα θέλουν μια κατεστραμμένη χώρα.