Συνέπειες επιπέδου τιμών
Συνέπειες επιπέδου τιμών
Το επίπεδο τιμών έχει διάφορες συνέπειες, θετικές και αρνητικές. Σύγκριση του επιπέδου τιμών γίνεται στην ίδια χώρα μεταξύ διαφορετικών χρονικών περιόδων που συνήθως είναι έτη ή μεταξύ χωρών, στην ίδια χρονική περίοδο που συνήθως είναι το έτος. Η αύξηση του επιπέδου τιμών ονομάζεται πληθωρισμός. Με τον πληθωρισμό, κάποιες ομάδες ζημιώνονται καθώς δεν ανεβαίνουν όλες οι τιμές το ίδιο.
Συνήθως οι συνταξιούχοι και οι καταθέτες ζημιώνονται διότι οι αυξήσεις των συντάξεων και των επιτοκίων είναι πιο αργές από την γενικότερη αύξηση των τιμών. Μπορεί και οι μισθοί να μην ακολουθήσουν την αύξηση των τιμών προϊόντων και υπηρεσιών. Τότε έχουμε μείωση της αγοραστικής δύναμης για τους τους συνταξιούχους και τους μισθωτούς, εξαιτίας του πληθωρισμού.
Να εξετάσουμε τις συνέπειες της διαφοράς τιμών μεταξύ χωρών. Ας πάρουμε δύο χώρες που έχουν σχεδόν ίδιο οικονομικό επίπεδο αλλά στη μία το επίπεδο τιμών είναι διπλάσιο. Μια τέτοια περίπτωση είναι η Ελλάδα και η Τουρκία. Είπαμε πως ο μέσος Έλληνας και ο μέσος Τούρκος έχουν το ίδιο οικονομικό επίπεδο όσο βρίσκονται εντός των χωρών τους. Μάλιστα της Τουρκίας είναι ελάχιστα ψηλότερο.
Όταν όμως βγουν εκτός των χωρών τους, ο μέσος Έλληνας έχει τα διπλάσια. Κάτι ανάλογο συμβαίνει για έναν ξένο εργάτη που δουλεύει σε μία από τις δύο χώρες. Ας υποθέσουμε πως υπάρχουν δύο ξένοι εργάτες, ο ένας στην Ελλάδα και ο άλλος στην Τουρκία. Αυτός στην Ελλάδα παίρνει 600 ευρώ τον μήνα ενώ αυτός που είναι στην Τουρκία παίρνει 300 ευρώ τον μήνα. Ξοδεύουν τα 2/3 του εισοδήματος τους. Δηλαδή αυτός στην Ελλάδα ξοδεύει 400 ευρώ και ο άλλος στην Τουρκία 200.
Αυτά τους εξασφαλίζουν το ίδιο επίπεδο ζωής διότι οι τιμές στην Ελλάδα είναι διπαλάσιες. Περισσεύουν 200 ευρώ στον εργάτη που μένει στην Ελλάδα και 100 σε αυτόν που μένει στην Τουρκία. Ό,τι αγοράζει ο ξένος εργάτης στην Ελλάδα με 200 ευρώ, αγοράζει και ο άλλος στην Τουρκία με 100. Ας πούμε πως αυτά που τους περισσεύουν, τα στέλνουν στην χώρα τους πχ το Πακιστάν. Αυτός που είναι στην Ελλάδα στέλνει 200 ευρώ στο Πακιστάν ενώ αυτός που είναι στην Τουρκία στέλνει 100 δηλαδή τα μισά. Εδώ παίζουν ρόλο οι ονομαστικές τιμές.
Από την άλλη, σαφώς και συμφέρει τους ξένους τουρίστες να πάνε για διακοπές στην Τουρκία, γιατί έχει περίπου ίδιες θάλασσες στην δυτική και νότια πλευρά και χαμηλότερες τιμές. Ο τουρισμός ξένων πολιτών είναι όπως οι εξαγωγές παρόλο που παράγεται εντός της χώρας. Οι φθηνότεροι τουριστικοί προορισμοί είναι αυτοί που έχουν χαμηλότερο επίπεδο τιμών.
Αν θέλετε φθηνές διακοπές στο εξωτερικό, αναζητείστε χώρες με χαμηλό επίπεδο τιμών. Αντιστρόφως, αν δεν θέλετε να πληρώσετε πολλά σε διακοπές στο εξωτερικό, αποφύγετε χώρες με ψηλό επίπεδο τιμών διότι είναι ακριβότερες. Παρομοίως, τα προϊόντα χωρών με χαμηλό επίπεδο τιμών είναι φθηνότερα ενώ τα προϊόντα χωρών με ψηλό επίπεδο τιμών είναι ακριβότερα.
Το ψηλότερο επίπεδο τιμών βλάπτει την εγχώρια οικονομία. Κάνει τις εισαγωγές πιο φθηνές και τις εξαγωγές πιο ακριβές. Έτσι τα εγχώρια προϊόντα γίνονται λιγότερα ανταγωνιστικά και στο εσωτερικό της χώρας και στο εξωτερικό. Αυτό σε βάθος χρόνου επιδρά αρνητικά στην αύξηση του πραγματικού ΑΕΠ. Τα εγχώρια προϊόντα και υπηρεσίες είναι μέρος του ΑΕΠ της χώρας.
Τα εισαγόμενα είναι μέρος του ΑΕΠ των χωρών από τις οποίες εισάγονται. Όταν μειώνεται η ανάπτυξη του ΑΕΠ, ζημιώνεται η χώρα. Η μειωμένη ανάπτυξη μπορεί να είναι θετική ή αρνητική. Με τους ρυθμούς ανάπτυξης θα ασχοληθούμε αργότερα. Επηρεάζεται αρνητικά το πραγματικό οικονομικό επίπεδο που μετριέται με το κατά κεφαλή εισόδημα σε ισοτιμία αγοραστικής δύναμης.
Αν ένα προϊόν ή μια υπηρεσία έχει χαμηλότερη τιμή δεν σημαίνει πως είναι υποδεέστερο. Μπορεί να προέρχεται από χώρα με χαμηλότερο επίπεδο τιμών. Ως καταναλωτές μας συμφέρει να εισάγουμε από χώρες με χαμηλό επίπεδο τιμών. Ως παραγωγούς μας συμφέρει να εισάγουμε πρώτες ύλες και ενέργεια από χώρες με χαμηλό επίπεδο τιμών και να εξάγουμε σε χώρες με ψηλό επίπεδο τιμών.
Η συμμετοχή στο ευρώ ανέβασε το επίπεδο τιμών στην Ελλάδα και έκανε τα προϊόντα και τις υπηρεσίες λιγότερα ανταγωνιστικά. Δεν συμβαίνει το ίδιο σε όλες τις χώρες. Σε άλλες χώρες, το ευρώ μείωσε το επίπεδο τιμών. Βέβαια το επίπεδο τιμών δεν είναι ο μόνος παράγοντας που επηρεάζει την ανταγωνιστικότητα προϊόντων και υπηρεσιών. Άλλος ένας σημαντικός παράγοντας είναι η παραγωγικότητα που θα την εξετάσουμε αργότερα.