Απόλυτο και συγκριτικό πλεονέκτημα 2

Απόλυτο και συγκριτικό πλεονέκτημα

Οι θεωρίες του πλεονεκτήματος έχουν στατική θεώρηση. Ας υποθέσουμε πως ο κλάδος κλωστοϋφαντουργίας, έχει ψηλότερη παραγωγικότητα σε σχέση με της οινοποιίας. Στο πρώτο παράδειγμα του απόλυτου πλεονεκτήματος, η Πορτογαλία θα μπορούσε σε βάθος χρόνου να βελτιώσει την παραγωγικότητα της και να γίνει ίση ή και καλύτερη σε σχέση με της Βρετανίας. Στην πραγματική οικονομία υπάρχουν πολλά τέτοια παραδείγματα χωρών.

Έχουμε εξετάσει πως βελτιώνεται η παραγωγικότητα ενός κλάδου σε μια χώρα. Η παραγωγικότητα βελτιώνεται και χώρες που είναι χαμηλότερα, μπορούν να ξεπεράσουν άλλες που είναι ψηλότερα. Μακροχρόνια, μόνο συνθήκες εδάφους, υπεδάφους και κλίματος δημιουργούν πλεονέκτημα. Η Ελβετία θα έχει πάντα πλεονέκτημα στον χειμερινό τουρισμό. Οι μεσογειακές χώρες θα έχουν πλεονέκτημα στην παραγωγή λαδιού και στον θερινό τουρισμό.

Την έννοια του πλεονεκτήματος πρέπει να την αποσαφηνίσουμε. Ο Σμιθ και ο Ρικάρντο έδιναν την έννοια της ποσοτικής παραγωγικότητας (παραγωγικότητα εκφρασμένη σε ποσότητα αντί χρήματα), στα παραδείγματα Βρετανίας και Πορτογαλίας. Αν εξετάσουμε την παραγωγικότητα, πιθανώς η Σουηδία να είναι πιο παραγωγική στον τουρισμό δηλαδή τα ξενοδοχεία της και οι άλλες τουριστικές επιχειρήσεις είναι πιο παραγωγικές σε σχέση με τις ελληνικές. Δεν έχω υπόψη μου κάποια μελέτη.

Όμως δεν έχει τις κατάλληλες μορφολογικές και κλιματολογικές συνθήκες που υπάρχουν στην Ελλάδα και σε άλλες μεσογειακές χώρες για καλοκαιρινό τουρισμό. Παραλίες και θάλασσα έχει η Σουηδία αλλά μάλλον δεν είναι τόσο όμορφες οι παραλίες και είναι πιο κρύο μέσα στο νερό και έξω από το νερό. Η Σουηδία δεν έχει τις συνθήκες της Ελλάδας γιατί αν τις είχε, τουρίστες από την Ευρώπη, τις ΗΠΑ και όλο τον κόσμο θα πήγαιναν για διακοπές το καλοκαίρι στην Σουηδία, αντί να πηγαίνουν στην Ισπανία και στην Ελλάδα.

Επομένως το «πλεονέκτημα» αφορά το «προϊόν» και όχι την παραγωγικότητα. Η Ελλάδα λόγω κλιματολογικών και μορφολογικών συνθηκών διαθέτει καλύτερο τουριστικό «προϊόν» τους καλοκαιρινούς μήνες αλλά ίσως όχι μεγαλύτερη παραγωγικότητα στον τουρισμό. Επειδή το τουριστικό «προϊόν» της Σουηδίας για καλοκαιρινό τουρισμό είναι κατώτερο όσον αφορά την φύση και όχι τις τουριστικές επιχειρήσεις, δεν μπορεί να έχει μεγάλη ζήτηση. Είπαμε πως δεν αρκεί να παράγει μια χώρα αλλά πρέπει επίσης να απορροφάται η παραγωγή από τις αγορές, την εγχώρια και του εξωτερικού.

Μια αντίστοιχη περίπτωση είναι το κρασί. Οι βόρειες χώρες της Ευρώπης, μπορούν να παράγουν κρασί αλλά δεν είναι της ίδιας ποιότητας λόγω κλιματολογικών συνθηκών. Μια άλλη περίπτωση είναι τα διαμάντια ή ό,τι βρίσκεται στο υπέδαφος. Μια χώρα ή τα έχει ή δεν τα έχει στο υπέδαφος της. Αυτές που δεν τα έχουν, δεν μπορούν να τα εξορύξουν ακόμη κι αν θα είχαν ενδεχομένως καλύτερη παραγωγικότητα στην εξόρυξη τους, από αυτές που τα έχουν.

Η σύγκριση μεταξύ Βρετανίας και Πορτογαλίας στα παραδείγματα, έγινε για δύο προϊόντα που και οι δύο χώρες μπορούσαν να παράγουν. Η έννοια του πλεονεκτήματος στο κρασί αφορούσε την παραγωγικότητα και όχι την ποιότητα του προϊόντος που θεωρείτο ίδια. Το είδος του θερινού τουρισμού που υπάρχει στην Ελλάδα, μόνο μεσογειακές χώρες μπορούν να παράγουν, όπως διαμάντια μπορούν να εξορύξουν μόνο Νότιος Αφρική, Ρωσία κλπ.

Αυτό δεν σημαίνει πως ο τουρισμός πρέπει να γίνει η βαριά βιομηχανία. Μάλιστα αποτελεί έγκλημα όπως εξηγήθηκε. Να υπάρχει και ο τουρισμός που είναι χαμηλής παραγωγικότητας και εποχιακής απασχόλησης αλλά χρειάζεται να γίνει εστίαση σε κλάδους ψηλής παραγωγικότητας και ετήσιας απασχόλησης. Αυτοί είναι στην βιομηχανία και σε υπηρεσίες όπως χρηματοοικονομικά και πληροφορική.

Πολλοί Νεοταξίτες επικαλούνται την θεωρία του συγκριτικού πλεονεκτήματος. Η στροφή προς τον τουρισμό, αντιβαίνει προς την θεωρία του συγκριτικού πλεονεκτήματος που λέει πως μια χώρα πρέπει να στραφεί σε αυτό που έχει ψηλότερη παραγωγικότητα. Δεν μπορεί ο τουρισμός να είναι πιο παραγωγικός από την βιομηχανία. Οι Νεοταξίτες τα έχουν μπερδέψει όλα, δεν ξέρουν τι τους γίνεται.

Η Ελλάδα, αν τυχόν καταφέρει να έχει ισάξια παραγωγικότητα στον τουρισμό με τις βόρειο-ευρωπαϊκές χώρες, θα μπορούσε να έχει απόλυτο πλεονέκτημα διότι λόγω φυσικών συνθηκών, το «προϊόν» του καλοκαιρινού τουρισμού είναι καλύτερο. Όμως ο τουρισμός είναι κλάδος χαμηλής παραγωγικότητας όπως και η γεωργία. Όσες χώρες έχουν μεγάλα ποσοστά του ΑΕΠ, σε κλάδους χαμηλής παραγωγικότητας, είναι πιο φτωχές δηλαδή έχουν χαμηλότερο μέσο εισόδημα. Η στροφή σε κλάδους ψηλότερης παραγωγικότητας συμβαδίζει κατά κάποιο τρόπο με την λογική του συγκριτικού πλεονεκτήματος.

Ναι μεν συμβαδίζει αλλά χωρίς απόλυτο πλεονέκτημα, τα προϊόντα δεν είναι ανταγωνιστικά. Η χαμηλότερη παραγωγικότητα έχει ως αποτέλεσμα μικρότερη ποσότητα προϊόντος / υπηρεσίας ανά εργαζόμενο ή αντιστρόφως απαιτούνται περισσότεροι εργαζόμενοι για την ίδια ποσότητα. Συνήθως αυτό προκαλεί ψηλότερο κόστος παραγωγής. Λέω συνήθως διότι για να επιτευχθεί ψηλότερη παραγωγικότητα χρειάζεται μηχανολογικός και τεχνολογικός εξοπλισμός. Ανεβαίνουν κάποια κόστη όπως απόσβεσης εξοπλισμού, τόκων που συνήθως είναι χαμηλότερα της μείωσης των εργατικών ανά μονάδα προϊόντος.

Η παραγωγικότητα της Ελλάδας είναι 33 δολάρια ανά ώρα εργασίας. Αυτό σημαίνει πως σε κάποιους κλάδους είναι χαμηλότερη ενώ σε άλλους είναι ψηλότερη. Ας πούμε πως ψηλότερη είναι στα 60 δολάρια ανά ώρα εργασίας. Λογικό είναι πως αν επικεντρωθεί εκεί η παραγωγή, θα αυξηθεί η παραγωγικότητα της. Είναι η ίδια λογική με αυτό που λέμε πως πρέπει να γίνει δομική προσαρμογή σε κλάδους με ψηλότερη παραγωγικότητα.

Το ένα ερώτημα είναι αν ο τουρισμός είχε ψηλότερη παραγωγικότητα από την βιομηχανία ώστε να γίνει η βαριά βιομηχανία. Αμφιβάλλω αλλά για τον συλλογισμό ας το δεχτούμε. Η βιομηχανία έχει πολύ μεγαλύτερα περιθώρια βελτίωσης. Δηλαδή πρέπει να το βλέπουμε δυναμικά και όχι στατικά, διότι μια χώρα με χαμηλότερη παραγωγικότητα μπορεί να έχει σημαντικές βελτιώσεις με κατάλληλες πολιτικές και να φθάσει ή ακόμη και να περάσει χώρες που βρίσκονται ψηλότερα.

Επιπλέον η παραγωγικότητα ενός κλάδου δεν είναι κάτι σταθερό. Συμβαίνουν αλλαγές λόγω τεχνολογικών εξελίξεων ή μεταβολές τιμών των προϊόντων. Αν πέσουν οι τιμές κάποιων προϊόντων / υπηρεσιών, τότε σε χρήματα πέφτει η παραγωγικότητα ακόμα κι αν δεν συμβεί σε ποσότητα. Μπορεί ακόμα να βελτιωθεί λίγο η παραγωγικότητα σε ποσότητα και να πέσει σε χρήματα, αν είναι μεγαλύτερη η πτώση των τιμών. Χρειάζεται διαρκής παρακολούθηση και προσαρμογές.

Τι συμπέρασμα βγαίνει; Μην ψηφίσετε κανένα από τα κόμματα ΝΤΠ - ΕΕ και ιδιαίτερα ΝΔ και ΠΑΣΟΚ που έχουν την μεγάλη ευθύνη για την καταστροφή. Ισοδυναμεί με αυτοκτονία! Μην αυτοκτονείτε άλλο! Ο ΣΥΡΙΖΑ δεν προκάλεσε την καταστροφή αλλά επέλεξε τον ίδιο δρόμο της καταστροφής που ακολουθούσαν επί δεκαετίες ΝΔ και ΠΑΣΟΚ. Δεν επιτρέπεται σε κόμματα που μας καταστρέφουν να βρίσκονται στην Βουλή. Η θέση τους είναι στην φυλακή και όχι στην Βουλή. Ξυπνήστε επιτέλους γιατί χανόμαστε!

Θεόδωρος